Waterplanten in het Tanganyikameer

door Rommer Talens
Aquarium Vereniging Leeuwarden

Het Tanganyikameer is een gigantisch groot meer. Denk daarbij niet aan een meer zoals het Tjeukemeer want dat is een regenplasje in vergelijking met het Tanganyikameer. Het meer is 673 kilometer lang en op sommige plekken maximaal 50 kilometer breed. Hiermee komt het op een oppervlakte van 32.900 vierkante kilometer. Als u dat niet zoveel zegt; dat is groter dan België! De maximale diepte is anderhalve kilometer. U kunt zich waarschijnlijk wel voorstellen dat op de diepere gedeeltes amper zuurstof in het water zit. Hierdoor is er op de diepere plekken ook weinig leven in dit meer te vinden. Tanganyika-liefhebbers richten zich dan ook op de ondiepere gedeeltes van het meer.

Maar zoals de titel al aangeeft wil ik het niet hebben over het meer zelf, maar juist over de planten die in dit meer voorkomen. Bij veel Tanganyika liefhebbers is hier beduidend minder interesse voor dan voor de vissen. Daarom wordt er ook weinig over geschreven. Vaak zie je in de Tanganyika-aquaria vooral Vallisneria en Hoornblad (Ceratophyllum demersum) en soms ook planten die niet in het Tanganyikameer voorkomen zoals Anubias soorten en Javavarens (Microsorium pteropus). Aangezien deze planten niet in het Tanganyikameer voorkomen horen ze eigenlijk ook niet in een biotoopaquarium thuis.

Naast het vaak gehouden Vallisneria en Hoornblad zijn er nog meerdere soorten geschikte planten die ook in het meer voorkomen. Hieronder staat een lijstje met de verschillende waterplanten die in het Tanganyikameer voorkomen. Daarna zal per plant beschreven worden waar in het meer de plant voorkomt en hoe die gehouden dient te worden.

* Valisneria spiralis var. denserrulata
* Ceratophyllum demersum (Gedoornd hoornblad)
* Myriophyllum spicatum (Aardvederkruid)
* Potamogeton schweinfurthii
* Potamogeton pectinatus (Schedefonteinkruid)
* Pista stratiotes (Mosselplantje)
* Hydrilla verticillata
* Najas horrida

Valisneria spiralis var. denserrulata

Valisneria spiralis var. denserrulata

Deze vorm van de alom bekende Vallisneria spiralis komt zowel in het Tanganyika- als het Malawimeer voor. In het Tanganyikameer komt de Vallisneria voor in de zandzone en in het overgangsgebied naar de rolkei en rostzone. Hier groeien ze beschut tussen de stenen en in open inhammen. De Vallisneria spiralis is veel verkrijgbaar in de hobby en de vorm denserrulata komt ook in de hobby voor, maar daar is erg lastig aan te komen. De bloeiwijze bestaat uit een bloem die aan de basis van de plant ontstaat. De lange stengel waaraan de bloem naar het wateroppervlak groeit is spiraalsgewijs gekruld. Aan deze bloeiwijze heeft de plant haar naam te danken. Door de naam komt soms verwarring voor met een Vallisneria-soort die in spiraalvorm gedraaide bladeren vormt.

Ceratophyllum demersum (Gedoornd hoornblad)

Ceratophyllum demersum (Gedoornd hoornblad)

Van deze plant weet bijna iedereen dat hij in het Tanganyikameer voorkomt. In het meer groeit de plant anders dan hij normaal doet. Hier hebben ze namelijk een gedrongen groei en groeien vlak boven de bodem, terwijl ze in de normale situatie aan de oppervlakte drijven. De plant wordt samen met de Vallisneria het meest gehouden in het Tanganyika-aquarium. Hoornblad is goed aan te komen, bij tuincentra is hij altijd te koop.

Myriophyllum spicatum (Aardvederkruid)

Deze plant komt bij ons veel in de sloot voor maar groeit dus ook in het Tanganyikameer. Daar wordt hij vaak aangetroffen tussen het Hoornblad. Deze plant komt op een diepte tot drie meter voor. In het Tanganyika-aquarium ben ik hem nog nooit tegengekomen, maar het is echt een aanrader dus ik hoop dat er mensen zijn die hem gaan proberen.

Potamogeton schweinfurthii

Potamogeton schweinfurthii

Komt voor in de overgangsgebieden van de rolkei- naar de zandzone en wordt vaak aangetroffen samen met Potamogeton pectinatus. Deze soort komt ook voor in Nederland. Binnen de hobby erg zeldzaam maar zou toch aan te komen moeten zijn. Als u hem zoekt zou ik als tip geven; probeer het tuincentrum of probeer het eens in de natuur.

Pista stratiotes (Mosselplantje)

Deze drijfplant, die zich in over de gehele tropen heeft verspreid komt ook voor in het Tanganyikameer. Hij groeit vooral in gebieden waar er beschutting van de wind is, zoals bij inhammen. Hij groeit, door de stevige wind niet zo goed als in andere gebieden. Voor het houden in een Tanganyikabiotoop is deze plant minder geschikt, omdat het de suggestie van de diepe wateren in het Tanganyikameer niet laat uitkomen.

Najas horrida

Najas horrida wordt aangetroffen in Ndole Bay, in het zuiden van het Tanganyikameer. Deze plant komt niet in de hobby voor en schijnt erg lastig (tot niet) te houden te zijn.

Hydrilla verticillata

Hydrilla verticillata

Wordt aangetroffen in de Ndole Bay, in het zuiden van het Tanganyikameer maar ook op andere plaatsen van het Tanganyikameer. Hij groeit in de zandzone, in grote groepen op een diepte van maximaal een meter. Deze plant is wijdverspreid over de gehele wereld en wordt op veel plaatsen als onkruid beschouwd. De plant komt niet voor in Nederland. Hij is erg makkelijk te houden en groeit heel snel. In het Tanganyikameer groeit de plant, zoals vele planten daar, extreem gedrongen. Dit is een aanpassing aan het harde water wat in het meer voorkomt. De plant komt in de hobby voor maar er is erg lastig aan te komen.

Conclusie

Er is dus beduidend meer keuze aan planten voor een Tanganyikabiotoop dan er gehouden wordt. Sommige soorten zijn lastig of niet aan te komen. De Myriophyllum spicatum lijkt een echte aanrader, ook de Potamogetonsoorten zijn erg geschikt. Dus probeer deze ook eens. Er zullen waarschijnlijk ook nog andere planten in het Tanganyikameer voorkomen maar daar heb ik geen informatie over kunnen vinden. Verder geldt dat alle hier genoemde planten ook in Malawimeer voorkomen.